Vrije radicalen en antioxidanten: hoe zat het ook alweer?
Gepubliceerd: 01-03-2022 10:48:54
Wat zijn vrije radicalen?
Vrije radicalen zijn atomen / moleculen met een oneven aantal elektronen die heel onstabiel zijn. Vrije radicalen missen dus een elektron en gaan op zoek in je lichaam naar het ontbrekende elektron. Vrije radicalen hebben de eigenschap de 'vrije' elektron-plaats zo snel mogelijk te willen invullen en binden zich daarom zo snel mogelijk aan iets anders.
Dat is best een mooi, natuurlijk en gezond proces overigens. Alleen al het natuurlijke proces in je lichaam waarbij koolhydraten en vetten worden verbrand met behulp van zuurstof leidt tot het vrijkomen van vrije radicalen. In een gezond lichaam binden zij zich aan ongezonde of zieke cellen (of ziekteverwekkers) in je lichaam en ruimen ze vervolgens op. Vrije radicalen zijn dus ook essentieel om niet ziek te worden.
Echter.... dat ontbrekende elektron halen vrije radicalen uit elke cel die maar voorhanden is: ze kunnen dus ook gezonde cellen aanvallen om het ontbrekende elektron eruit te halen en laten vervolgens de gezonde cel achter met schade en deze raakt hierdoor ontregeld. Op deze manier kan er juist schade aan je DNA worden toegebracht en kunnen meer of minder ernstige ziektes ontstaan.
Natuurlijke defense: antioxidanten
Vrije radicalen komen voor in ons lichaam en het ontstaan van vrije radicalen kan je onmogelijk voorkomen. Dat zou ook niet goed zijn, want zoals gezegd: vrije radicalen beschermen je tegen ziekteverwekkers.
Maar wat wanneer je een tevéél aan vrije radicalen hebt? Onder normale omstandigheden is je lichaam prima in staat om zich te beschermen tegen teveel vrije radicalen, en wel in de vorm van antioxidanten.
Wat zijn antioxidanten?
Wat doen zij in de praktijk: zij geven één elektron af aan de vrije radicaal. Hierdoor wordt de vrije radicaal geneutraliseerd en hiermee uitgeschakeld. Doordat de vrije radicaal een elektron krijgt van een antioxidant, hoeft hij deze niet te stelen uit gezonde cellen.
Antioxidanten komen voor in je lichaam maar zijn ook veelvuldig aanwezig in groente, fruit, vitamines en mineralen. Misschien heb je ooit van antioxidantrijke voeding gehoord? Rijk aan antioxidanten zijn onder andere rauwe cacao, açai, tarwegras, broccoli, spruiten, sinaasappels, alle soorten bessen, maar ook rauwe noten en bijvoorbeeld knoflook.
Vrije radicalen ontstaan als gevolg van de natuurlijke werking van je cellen, maar ook door diverse oorzaken van buitenaf. Externe factoren zoals verkeerde en ongezonde voeding, zonlicht, luchtverontreiniging, maar ook stress en roken zorgen voor een flinke toename van vrije radicalen in ons lichaam.
Hoe hou je de balans tussen vrije radicalen en antioxidanten goed?
Je kan je voorstellen dat er een balans dient te zijn tussen vrije radicalen en antioxidanten en dat als er teveel vrije radicalen in je lijf aanwezig zijn, er onvoldoende antioxidanten zijn om de vrije radicalen te neutraliseren. Door het eten van goede voeding, en, indien nodig, aangevuld met vitamines en mineralen, kan je zelf de balans zoveel mogelijk herstellen en je antioxidantengehalte flink aanvullen om je lichaam gezond te houden.
Als dat onvoldoende is, kan je ook nog invloed uitoefenen door te zorgen voor voldoende slaap. Als je slaapt, maakt je lichaam antioxidanten aan in de vorm van melatonine. Hoe beter je nachtrust hoe lager je stressniveau en in een gezond dag en nachtritme maakt je lichaam voldoende melatonine aan. Ook hierdoor worden vrije radicalen onschadelijk gemaakt.
Dus simpel samengevat kun je zoveel mogelijk schade an vrije radicalen voorkomen door stress te vermijden, te waken voor een goede nachtrust en zo gezond mogelijke voeding te eten die vooral rijk is aan antioxidanten.
Wanneer richten vrije radicalen schade in je lichaam aan?
Simpel gezegd: als we er tevéél van hebben. Als de balans tussen vrije radicalen en antioxidanten dermate wordt verstoord dat je voortdurend meer vrije radicalen hebt dan antioxidanten, dan kunnen de vrije radicalen schade aanbrengen aan gezonde cellen. Deze vrije radicalen vallen gezonde cellen aan en vernietigen deze in het ergste geval. Dat heet ook wel oxidatie, ofwel, oxidatieve schade. Die schade kan variëren van lichamelijke veroudering, schade aan de huid en schade aan bindweefsels.
Luchtvervuiling en schade aan je huid
Hoe meer luchtvervuiling (city chicks opgelet!) hoe meer vrije radicalen en dus hoe groter het overschot aan vrije radicalen. Oxidatie wordt steeds meer gezien als een grote oorzaak van huidveroudering die permanente DMA-schade veroorzaakt en bindweefselvezels aantast. Deze (vroegtijdige!) huidveroudering maakt je huid minder elastisch en leidt tot rimpels en ouderdomsvlekken. Mensen die roken of hun huid veelvuldig aan de zon hebben blootgesteld, krijgen eerder te maken met vroegtijdige huidveroudering zoals rimpels en verkleuringen op de huid.
Hoe werkt anti-pollution huidverzorging? Klik door voor onze blog!